เลขที่หนังสือ

: กค 0811(กม.06)/พ./149

วันที่

: 29 มกราคม 2545

เรื่อง

: ภาษีมูลค่าเพิ่ม กรณีการตรวจนับสินค้ารถยนต์

ข้อกฎหมาย

: มาตรา 71/1(8), มาตรา 77/2(1), มาตรา 78(1)(3)

ข้อหารือ

: 1. ในวันที่ 8 กันยายน 2541 จังหวัดได้เข้าตรวจนับสินค้า ณ สถานประกอบการของบริษัท
พ.จำกัด พบรถยนต์จำนวน 34 คัน เป็นรถยนต์เก่าจำนวน 15 คัน และเป็นรถยนต์ใหม่จำนวน 19 คัน
โดยขายให้กรรมการแล้วจำนวน 9 คัน แต่ยังจอดไว้ที่บริษัทฯ ดังนั้น จึงมีรถยนต์ใหม่ที่ยังไม่ได้ขายจอด
ไว้ที่บริษัทฯ จำนวน 10 คัน ผู้จัดการแจ้งเพิ่มเติมอีกว่ามีรถยนต์ที่ขายใน วันที่ 3 กันยายน 2541 อีก
จำนวน 1 คัน แต่เมื่อจังหวัดตรวจรายงานสินค้าและวัตถุดิบ ไม่พบใบกำกับภาษีขายแต่อย่างใด บริษัทฯ
ชี้แจงว่ารายงานสินค้าและวัตถุดิบดังกล่าวเป็นรายงานที่จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการขายรถและคุมจำนวน
รถที่จอดอยู่ ณ สถานประกอบการในขณะนั้น จังหวัดจึงได้ขอตรวจรายงานสินค้าและวัตถุดิบย้อนหลังใน
เดือนมิถุนายน เดือนกรกฎาคม และเดือนสิงหาคม 2541
2. ในวันที่ 18 กันยายน 2541 บริษัทฯ ได้นำรายงานสินค้าและวัตถุดิบมา ให้เจ้าพนักงาน
ตรวจสอบเป็นรายงานที่บันทึกตามใบกำกับภาษีซื้อและแสดงจำนวนรถยนต์ใหม่ ทั้งหมดของบริษัทฯ และ
จากการตรวจสอบรายงานสินค้าและวัตถุดิบดังกล่าวพบว่ามีจำนวนรถยนต์ใหม่คงเหลือ ณ วันที่ 8
กันยายน 2541 จำนวน 113 คัน โดยจอดไว้ที่บริษัทฯ จำนวน 10 คัน และอีก 103 คัน บริษัทได้นำไป
จอดไว้ที่บริษัทในเครือและอู่ต่อรถยนต์และมีรถซึ่งไม่มีในรายงานสินค้าและวัตถุดิบ จอดอยู่ที่บริษัทฯ
จำนวน 1 คัน
3. จังหวัดได้ขอความร่วมมือจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดอื่นที่เกี่ยวข้องให้ดำเนินการตรวจ
นับสินค้าและวัตถุดิบตามรายละเอียดดังกล่าว พบรถยนต์จำนวน 83 คัน จอดอยู่ที่บริษัทในเครือและอู่ต่อ
รถยนต์ตามที่แจ้ง ส่วนรถยนต์จำนวน 20 คันที่ตรวจนับไม่พบ บริษัทฯ ยืนยันว่ายังมิได้มีการจำหน่ายและ
นำหนังสือแจ้งจำหน่ายและหลักฐานการส่งบัญชีจำหน่ายรถยนต์ มาแสดง ซึ่งเป็นของบริษัท ฮ. จำกัด
จำนวน 9 คัน เป็นของบริษัท เอ็ม จำกัด จำนวน 10 คัน และเป็นของบริษัท ค.จำกัด จำนวน 1 คัน
โดยชี้แจงว่าหนังสือแจ้งจำหน่ายและหลักฐานการส่งบัญชีจำหน่ายรถยนต์ดังกล่าวพิสูจน์ได้ว่ารถยนต์ยังไม่
ได้ขาย
4. จังหวัดหารือว่า
4.1 หนังสือชุดแจ้งจำหน่ายและการรับรองหลักฐานการส่งบัญชีจำหน่ายรถยนต์ซึ่งจัดทำขึ้น
โดยบริษัทผู้จำหน่ายรถยนต์สามารถใช้เป็นหลักฐานแสดงกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองรถยนต์ได้หรือไม่
4.2 รถยนต์ที่ตรวจนับไม่พบซึ่งบริษัทฯ อ้างว่าได้เคลื่อนย้ายไปจอดที่บริษัทในเครือซึ่งมิใช่
ตัวแทนจำหน่าย จะถือเป็นการขายและต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มหรือไม่

แนววินิจฉัย

: กรณีตามรายงานสินค้าและวัตถุดิบที่บริษัทฯ นำมาให้เจ้าพนักงานตรวจสอบใน วันที่ 18
กันยายน 2541 ปรากฏว่ามีปริมาณรถยนต์ใหม่คงเหลือจำนวน 113 คัน แต่จัดเก็บไว้ ณ
สถานประกอบการของบริษัทฯ เพียงจำนวน 10 คัน ส่วนที่เหลือจำนวน 103 คัน บริษัทฯ แจ้งว่านำไป
เก็บไว้ ณ บริษัทในเครือและอู่ต่อรถยนต์ ซึ่งจังหวัดได้ขอความร่วมมือสำนักงานสรรพากรจังหวัดที่
เกี่ยวข้องให้ดำเนินการตรวจนับรถยนต์ของบริษัทในเครือและอู่ต่อรถยนต์ พบว่ามีรถยนต์ของบริษัทฯ เก็บ
ไว้ ณ บริษัทในเครือและอู่ต่อรถยนต์จำนวน 83 คัน อีก 20 คันนั้น บริษัทฯ แจ้งว่ายังมิได้ขาย โดยนำ
หนังสือแจ้งการจำหน่ายและหลักฐานการส่งบัญชีจำหน่ายรถยนต์มาแสดง ซึ่งเป็นของบริษัท ฮ. จำนวน 9
คัน บริษัท เอ็ม. จำนวน 10 คัน และเป็นของบริษัท ค. จำนวน 1 คัน กรณีดังกล่าวแยกพิจารณาได้
ดังนี้
1. กรณีบริษัทฯ ส่งมอบรถยนต์ให้แก่บริษัทในเครือ เข้าลักษณะเป็นการจำหน่าย จ่าย โอน
สินค้า ซึ่งถือเป็นการขายสินค้า ตามมาตรา 77/1(8) แห่งประมวลรัษฎากร บริษัทฯ มี หน้าที่ต้องเสีย
ภาษีมูลค่าเพิ่มตามมาตรา 77/2(1) แห่งประมวลรัษฎากร เมื่อความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม
เกิดขึ้นตามมาตรา 78(1) แห่งประมวลรัษฎากร และบริษัทฯ มีหน้าที่ต้องจัดทำใบกำกับภาษีในทันทีที่
ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้นตามมาตรา 86 แห่งประมวลรัษฎากร
2. กรณีบริษัทฯ แต่งตั้งให้บริษัทในเครือเป็นตัวแทนเพื่อขายสินค้า เมื่อบริษัทฯ ส่งมอบรถยนต์
ให้แก่บริษัทในเครือ เข้าลักษณะเป็นการขายสินค้าตามมาตรา 77/1(8)(ข) แห่งประมวลรัษฎากร
บริษัทฯ มีหน้าที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มตามมาตรา 77/2(1) แห่งประมวลรัษฎากร เมื่อความ รับผิดใน
การเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้นตามมาตรา 78(1) แห่งประมวลรัษฎากร และ บริษัทฯ มีหน้าที่ต้อง
จัดทำใบกำกับภาษีในทันทีที่ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้นตามมาตรา 86 แห่ง
ประมวลรัษฎากร เว้นแต่บริษัทฯ ทำสัญญาแต่งตั้งให้บริษัทในเครือเป็นตัวแทนเพื่อขายสินค้าตามหลักเกณฑ์
วิธีการ และเงื่อนไขที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด ตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เกี่ยวกับ
ภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบับที่ 8)ฯ ลงวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2534 ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม
ของ บริษัทฯ เกิดขึ้นเมื่อตัวแทนส่งมอบสินค้าให้แก่ผู้ซื้อ ตามมาตรา 78(3) แห่งประมวลรัษฎากร
3. กรณีบริษัทฯ ส่งมอบรถยนต์ให้แก่อู่ต่อรถยนต์ หากการไต่สวนข้อเท็จจริงปรากฏว่า
(1) บริษัทฯ นำรถยนต์ไปเก็บไว้ ณ อู่ต่อรถยนต์ เพื่อว่าจ้างอู่ต่อรถยนต์ต่อเติมรถยนต์
สำหรับนำไปขายต่อไป กรณีดังกล่าวไม่เข้าลักษณะเป็นการขายสินค้าตามมาตรา 77/1(8) แห่ง
ประมวลรัษฎากร แต่ต้องให้บริษัทฯ หมายเหตุไว้ในรายงานสินค้าและวัตถุดิบด้วย เพื่อใช้เป็นหลักฐานใน
การตรวจสอบมูลค่าขายต่อไป
(2) บริษัทฯ นำรถยนต์ไปเก็บไว้ ณ อู่ต่อรถยนต์เพื่อฝากขาย เข้าลักษณะเป็นการส่งมอบ
สินค้าให้ตัวแทนเพื่อขาย ซึ่งถือเป็นการขายสินค้าตามมาตรา 77/1(8)(ข) แห่งประมวลรัษฎากร บริษัทฯ
มีหน้าที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มตามมาตรา 77/2(1) แห่งประมวลรัษฎากร เมื่อความรับผิดในการเสีย
ภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้นตามมาตรา 78(1) แห่งประมวลรัษฎากร และ บริษัทฯ มีหน้าที่ต้อง
จัดทำใบกำกับภาษีในทันทีที่ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้น ตามมาตรา 86 แห่ง
ประมวลรัษฎากร เว้นแต่บริษัทฯ ทำสัญญาแต่งตั้งให้อู่ต่อรถยนต์เป็นตัวแทนเพื่อขายสินค้าตามหลักเกณฑ์
วิธีการ และเงื่อนไขที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด ตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากรเกี่ยวกับภาษีมูลค่าเพิ่ม
(ฉบับที่ 8)ฯ ลงวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ.2534 ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มของบริษัทฯ เกิดขึ้น
เมื่อตัวแทนส่งมอบสินค้าให้แก่ผู้ซื้อ ตามมาตรา 78(3) แห่งประมวลรัษฎากร
4. กรณีรถยนต์จำนวน 20 คัน ที่ตรวจนับไม่พบ และมิได้เก็บไว้ ณ บริษัทในเครือและอู่ต่อ
รถยนต์ ซึ่งบริษัทฯ แจ้งว่ามิได้ขาย โดยบริษัทฯ นำหนังสือแจ้งการจำหน่ายและ หลักฐานการส่งบัญชี
จำหน่ายรถยนต์มาแสดงว่าเป็นของบริษัท ฮ. บริษัท เอ็ม และบริษัท ค. หากการไต่สวนข้อเท็จจริง
ปรากฏว่า บริษัททั้งสามรายดังกล่าวมีหลักฐานสำเนาใบกำกับสินค้าของ รถยนต์ที่ขาดหายไปตรงตามที่
ระบุในหนังสือแจ้งการจำหน่ายและหลักฐานการส่งบัญชีจำหน่าย รถยนต์ของบริษัทฯ ถือว่าบริษัทฯ
จำหน่าย จ่าย โอนสินค้า ให้แก่บริษัททั้งสามราย ซึ่งเป็นการขายสินค้าตามมาตรา 77/1(8) แห่ง
ประมวลรัษฎากร บริษัทฯ มีหน้าที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มตามมาตรา 77/2(1) แห่งประมวลรัษฎากร
เมื่อความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้นตามมาตรา 78(1) แห่งประมวลรัษฎากร และบริษัทฯ มี
หน้าที่ต้องจัดทำใบกำกับภาษีในทันทีที่ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้นตามมาตรา 86 แห่ง
ประมวลรัษฎากร เว้นแต่บริษัทฯ ทำสัญญาแต่งตั้งให้บริษัททั้งสามดังกล่าวเป็นตัวแทนเพื่อขายสินค้าตาม
หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด ตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เกี่ยวกับ
ภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบับที่ 8)ฯ ลงวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ.2534 ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มของ
บริษัทฯ เกิดขึ้นเมื่อตัวแทนส่งมอบสินค้าให้แก่ผู้ซื้อตามมาตรา 78(3) แห่งประมวลรัษฎากร
5. กรณีตาม 4. หากการไต่สวนข้อเท็จจริงพบว่า บริษัททั้งสามรายดังกล่าวไม่มีหลักฐานใบ
กำกับสินค้าของรถยนต์ที่ขาดหายไปตามที่ระบุในหนังสือแจ้งจำหน่ายและหลักฐานการส่งบัญชีจำหน่าย
รถยนต์ของบริษัทฯ ซึ่งแสดงว่าบริษัทฯ มิได้ขายรถยนต์ให้แก่บริษัททั้งสามรายแต่อย่างใด กรณีถือว่าบริษัท
ฯ มีสินค้าขาดจากรายงานสินค้าและวัตถุดิบ ถือเป็นการขายตามมาตรา 77/1(8)(จ) แห่ง
ประมวลรัษฎากร บริษัทฯ มีหน้าที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม โดยความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มเกิดขึ้น
เมื่อมีการตรวจพบตามมาตรา 78/3 (5) แห่งประมวลรัษฎากร ประกอบกับข้อ 8 ของกฎกระทรวง
ฉบับที่ 189 (พ.ศ. 2534)ฯ ลงวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2534 ทั้งนี้ บริษัทฯ ไม่ต้อง
จัดทำใบกำกับภาษีแต่อย่างใด ตามข้อ 2(3) ของคำสั่งกรมสรรพากร ที่ ป.86/2542 ฯ ลงวันที่ 19
กรกฎาคม พ.ศ. 2542 แต่ต้องจัดทำเอกสารประกอบการลงรายงานภาษีขาย โดยเอกสารดังกล่าวต้อง
มีปริมาณและมูลค่าสินค้าเพื่อคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม ทั้งนี้ ตามข้อ 7(6) ของประกาศอธิบดีกรมสรรพากร
เกี่ยวกับภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบับที่ 89)ฯ ลงวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2542
6. หนังสือชุดแจ้งจำหน่ายและการรับรองหลักฐานการส่งบัญชีและจำหน่ายรถยนต์ที่บริษัทฯ นำ
มาแสดงเป็นหลักฐานว่ายังไม่ได้ขายรถยนต์ให้แก่บริษัทผู้ซื้อ มิใช่หลักฐานแสดงกรรมสิทธิ์หรือ
สิทธิครอบครองรถยนต์ แต่บริษัทฯ สามารถนำเอกสารดังกล่าวมาพิสูจน์เพื่อแสดงว่ากรรมสิทธิ์ยังไม่โอน
ได้ เนื่องจากกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ขายนั้นจะยังไม่โอนไปยังผู้ซื้อจนกว่าการจะได้เป็นไปตามเงื่อนไข
ทั้งนี้ ตามมาตรา 458 และมาตรา 459 แห่งประมวลกฎหมาย แพ่งและพาณิชย์ แต่เนื่องจากความรับผิด
ในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มสำหรับการขายสินค้าเกิดขึ้นเมื่อมีการส่งมอบสินค้าตามมาตรา 78 แห่ง
ประมวลรัษฎากร ดังนั้น ไม่ว่าหนังสือชุดแจ้งจำหน่ายและหลักฐานการส่งบัญชีและจำหน่ายรถยนต์ของ
บริษัทฯ สามารถเป็นหลักฐานพิสูจน์ได้ว่ากรรมสิทธิ์ในรถยนต์ยังเป็นของบริษัทฯ อยู่หรือไม่นั้น หากบริษัทฯ
ได้ส่งมอบรถยนต์ให้กับบริษัทผู้ซื้อแล้ว ความรับผิดในการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มย่อมเกิดขึ้นตามมาตรา 78
แห่งประมวลรัษฎากร

เลขตู้

: 65/31243